CHAKRA PSYCHOLOGIE – De basis

Dit artikel geeft je inzicht in je eigen chakra systeem waarmee je een stap kan zetten in je persoonlijke ontwikkeling.

Chakra’s
Chakra’s zijn centra van geestelijke energie in het menselijk lichaam. De zeven belangrijkste chakra’s lopen langs je wervelkolom tot aan je kruin. De chakra’s (Sanskriet voor “wiel”) zijn te vergelijken met een soort energiebronnen.

Energiebanen
Chakra’s nemen energie op en geven energie af via energiebanen die door het lichaam stromen. Chakra’s zijn verantwoordelijk voor de activering van de diverse lichaamsfuncties zoals ademen, spreken, lopen enzovoort.

Welzijn
Alle chakra’s spelen een belangrijke rol bij het welzijn van lichaam en geest. Elke chakra heeft een invloed op bepaalde lichaamsfuncties en emoties. Ideaal zou zijn als alle chakra’s open zouden zijn en even actief. Toch is dit meestal niet zo.

Blokkades
Chakra’s kunnen ‘dichtzitten’ waardoor blokkades in de energie ontstaan. Om dit te compenseren worden andere chakra’s juist overactief, hetgeen weer tot andere problemen leidt. Via yoga-oefeningen of meditatie kun je bepaalde chakra’s stimuleren om hun werking in evenwicht te brengen. Hieronder tref je uitleg over de zeven belangrijkste chakra’s.

Oorsprong chakra systeem

De chakra psychologie komt uit het oude India waar de hindoeïstische yogi’s 4.000 jaar geleden de chakraleer (uit de Veda’s – de Indiaanse filosofie) al als spirituele gids gebruikten. De westerse wereld is echter pas sinds enkele tientallen jaren op de hoogte van de chakra theorie. Een chakra wordt omschreven als een wielvormige draaikolk waarin verschillende niveaus van bewustzijn elkaar kruisen of ontmoeten; het woord ‘chakra’ komt uit het Sanskriet en betekent ‘wiel’ of ‘cirkel’. Er zijn zes van deze wielen die een reeks energievelden vormen van het stuitje tot het midden van het voorhoofd en een zevende chakra dat zich net boven het hoofd bevindt. Ieder chakra stelt een aspect van het bewustzijn voor dat kenmerkend voor ons leven is en ons in staat stelt lichaam, ziel en geest beter te leren kennen. Samen vormen ze een systeem van vitale levenskracht. Je hoeft echt geen yogi te zijn om de waarde van de inzichten te ervaren. Ook voor westerlingen kan de chakraleer waardevol zijn, bijvoorbeeld bij het inzicht krijgen in de eigen manier van met conflicten omgaan.

Je kan erover lezen, maar je kan er ook iets mee doen!

Iedereen heeft chakra’s, ofwel energiecentra in zijn of haar lichaam. Deze hebben – vaak onbewust – effect op onze vitaliteit, onze emoties en hoe we ons gedragen. Tijdens onze Chakra cursus krijg je inzicht welke chakra’s bij jou vitaal zijn – stromen – en in welke chakra’s de doorstroming is geblokkeerd. Bovendien word je je bewust van de effecten van deze blokkades in het dagelijks leven.

Door persoonlijke ervaringen, yoga en meditatieoefeningen, plus energiewerk krijg je meer inzicht in je eigen chakra systeem. Ook leer je hoe je de energiestromen door je lichaam weer optimaal kunt laten stromen.

De zeven Chakra’s

 

Eerste chakra

Muladhara (मूलाधार, Mūlādhāra), het wortelchakra
Het eerste chakra heet basis- of wortelchakra en bevindt zich net onder het stuitbeen. De naam zegt het al: het wortelchakra geeft ons een basis en fundament en zorgt ervoor dat we stevig met de voeten op de aarde blijven staan. Dit chakra helpt je gronden. Het eerste chakra is verbonden met de aarde en het getal is vier, want er zijn op aarde vier elementen en vier windrichtingen.

Het wortelchakra heeft te maken met het veilig voelen en het accepteren van jezelf. De affirmatie is: Ik mag er zijn; Ik breng mijn leven in balans door van mezelf te houden.

Het wortelchakra helpt ons op aarde te overleven. Als er gevaar dreigt, zorgt het ervoor dat ons lichaam in staat van alertheid komt. Adrenaline maakt ons klaar voor de noodsituatie. Onze longen worden groter en ons hart gaat sneller kloppen. Als dit chakra onderontwikkeld is, ben je te weinig gegrond. Een goede oefening is ritmisch lopen (een twee drie vier, in de maat). Tellend lopen naar de bushalte of de bakker. Echt, het werkt.

Chakra’s hebben hun plussen en minnen. De drang tot overleven uitte zich in de oermens in het zoveel eten als mogelijk was. Je wist tenslotte nooit wanneer de volgende maaltijd was. Dat weten we nu wel, maar de drang tot volproppen is enorm als je eerste chakra niet lekker zit. Een niet goed functionerende eerste chakra herken je ook aan een overdreven hang naar materiële zekerheid. Met pensioenfondsen, genoeg reserves op de spaarbank is niks mis, maar je kunt ook zoveel bezig zijn met de zorgen om de dag van morgen dat je vergeet vandaag te leven.

 

Tweede chakra

Svadhishthana (स्वाधिष्ठान, Svādhiṣṭhāna): het sacraalchakra
De chakra’s zijn afwisselend actief (gevend, positief, mannelijk) en receptief (ontvangend, negatief, vrouwelijk). Bij het eerste chakra zijn we actief bezig met ons leven en zelfbehoud, bij het tweede chakra laten we ook de omgeving toe. De ander komt in zicht en we stellen ons open voor contact. Onze wereld breidt zich uit. Het getal is zes: onder en boven komen bij de vier windrichtingen.

Swadhisthana betekent zoetheid en bevindt zich ter hoogte van het heiligbeen. Hierdoor wordt het ook wel het sacraal chakra genoemd. De Swadhisthana (heiligbeenchakra) wordt verbonden met de geslachtsklier, geslachtsorganen, heiligbeen, bekkengebied, baarmoeder, nieren, blaas, bloedsomloop en waterhuishouding.

Het tweede chakra is het sacraal- of sekschakra. We verlaten de zekerheid en geborgenheid van het puur aardse bestaan en geven ons letterlijk en figuurlijk bloot om op intieme manier in contact te komen met de ander. Ook innerlijk kunnen we ons kwetsbaarder opstellen in onze groei naar een evenwichtiger en lichter bestaan. Dit doen we door onze schaduwkant recht in de ogen te kijken in plaats van struisvogel te spelen en alles weg te stoppen in ons onderbewuste.

Het element van het sacraalchakra is water (het gebied van onze emoties), verbonden met de Maan, de veranderlijke drievoudige Godin. Beweging, verandering en emotie. het recht om te voelen zijn de woorden die bij dit chakra horen. Een affirmatie voor dit chakra is: Ik laat het verleden los en accepteer het heden.

Als dit chakra niet goed ontwikkeld is, zit je niet lekker in je vel omdat je je gevoelens niet (voldoende) toelaat. Dan is lekker swingen en vrij dansen een goede (en leuke) oefening voor je. Werk vooral met je heupen.

Met teveel gevoel kom je ook niet verder. Dan ben je binnen de kortste keren van de toppen van vreugde in de dalen van verdriet of huil je krokodillentranen van vals of goedkoop sentiment. Leuk om te weten: in India kennen ze deze uitdrukking ook, maar is de krokodil ook symbool van seksualiteit.

 

Derde chakra

Manipura (मणिपूर, Maṇipūra): zonnevlechtchakra
Na zelfbehoud (eerste chakra) en de omgeving (tweede chakra) komen we toe aan onszelf. Manipura betekent ‘schitterend juweel’ en bevindt zich boven je navel. Het wordt geassocieerd met de alvleesklier, maag, galblaas, lever, milt, dunne darm, buikholte en vegetatief zenuwstelsel. Dit chakra regelt de spijsvertering en heeft een grote invloed op de werking van het onderlichaam, de maag, lever en milt.

Met het zonnevlechtchakra kunnen we schitteren als de zon aan de hemel, want in het derde chakra staat het ego centraal. Alles draait om zaken als macht, wilskracht en zelfvertrouwen. De kleur is natuurlijk geel en het element vuur.

Het derde chakra is onze energiecentrale. Geest (Shiva) en materie (Shakti), hemel en aarde komen in dit chakra samen om vorm te geven aan onze ideeën. Het ego ligt niet zo goed in de spiritualiteit, maar we hebben het echt nodig, want anders komt er van onze plannen niets terecht.

Als je een slecht ontwikkelde zonnevlecht hebt, sla je geen deuk in een pakje boter. De schaduwkant van een overontwikkeld chakra heb je natuurlijk al zelf bedacht. Als je teveel in je ego zit liggen verwaandheid en arrogantie op de loer of word je een wals die gevoelloos over iedereen heen dendert om je plannen koste wat kost uit te voeren. Je kunt bij dit chakra ook denken aan de puberteit waarin jongeren zichzelf en hun eigen persoonlijkheid leren kennen en experimenteren met hun macht.

Mooi en evenwichtig ontwikkeld, zorgen de tien lotusblaadjes van dit chakra ervoor dat je zelfvertrouwen en gevoel voor eigenwaarde hebt. Je hebt, net als iedereen, het recht om jezelf te zijn en hoeft je nergens voor te schamen. Omdat de ander dat ook heeft en je de ander ook ruimte moet gunnen, is er geen sprake meer van pushy gedrag en gebruik je het vuur van de zon, in plaats van dat het jou verteert. Vuur is niet alleen het element dat verteert, het is ook reinigend, want het brandt alles weg wat overbodig is.

 

Vierde chakra

Anahata (अनाहत, Anāhata): hartchakra
Alle chakra’s zijn prachtig als ze opengaan in zuiverheid, maar het hartchakra is als middelste chakra prachtig prachtig. Hier is alles in balans. Je ziet het aan het symbool van dit chakra, de zespuntige ster. Een driehoek wijst naar boven, de tweede naar beneden. Aarde zoekt hemel, hemel zoekt aarde. Samen vinden ze elkaar in liefde.

Anahata betekent ongedeerd of ongeschonden en bevindt zich ter hoogte van het hart. Het hartchakra verbindt de onderste drie chakra’s van de instincten met de bovenste drie chakra’s van het hogere, menselijke bewustzijn.
Fysiek regelt dit chakra de werking van het hart, de longen en de ademhaling. Een stabiele bloedsomloop, een sterk hart, een gezond hartritme en een diepe, ontspannen ademhaling duiden erop dat het hartchakra in balans is

Het getal is 12, een verdubbeling van het tweede chakra. Dat heeft ook met liefde te maken, maar is meer aards gericht op seks en voortplanting. Niet dat het hartchakra tegen seks is, maar er is meer onder de zon, ook als de onvoorwaardelijke liefde nog ver weg is. De kleur is groen als de prille lente: liefde is groeikracht.

Liefde, zegt Deepak Chopra, is het begin van de reis, het einde van de reis en het doel van de reis. Wie dit chakra goed ontwikkelt en opent, leeft vanuit een hogere liefde, vanuit mededogen en vergeven. Vergeet daarbij niet van jezelf te houden. Dat is vaak het moeilijkste, maar het is wel het begin van alles.

Wie vanuit het hart leeft, heeft vertrouwen en kan leven als de lelies in het veld en de vogels in de lucht in de gelijkmoedigheid van de wijze. Kwaadaardige gevoelens, angst, agressie en haat zijn tekenen dat je nog een heel stuk af te leggen hebt. Je hart als spiegel van je ziel laat zien dat de onderste chakra’s nog niet zover zijn en je afleiden van het pad van liefde. Werk aan de winkel dus. Verklaar je hart verboden terrein voor boze opwellingen en ga mediteren of pak eens een spiritueel boek.

 

Vijfde chakra

Vishuddi (विशुद्ध, Viśuddha): het keelchakra
De nek verbindt het lichaam met het hoofd. Het keelchakra is de verbinding tussen de drie lagere chakra’s en het hartchakra met de twee hogere chakra’s en wordt beschouwd als de bemiddelaar tussen voelen en denken. Dit chakra stemt ze op elkaar af en zorgt er bijvoorbeeld voor dat de ratio niet de overhand krijgt. De liefde van het hartchakra is prachtig, maar waar zijn we als we het niet kunnen uiten? Communiceren, uiting geven aan, dat is het terrein van dit chakra.

De zonnevlecht liet ons bewust zijn van ons eigen persoon, het keelchakra brengt dit op een hoger plan en spoort ons aan er wat moois van te maken. Dit is het chakra van creativiteit en kunstzinnigheid. Niet het geel van de zon domineert, maar het heldere blauw van de stralende hemel.

In het element ether komen de vier ‘aardse’ elementen samen in een volmaakte balans. Vier maal vier is zestien, het getal van dit chakra. De balans wordt verstoord als aarde, water, vuur en lucht – de onderste vier chakra’s – niet in balans zijn. Dan uit je je onzeker of sentimenteel of geef je je over aan roddel, achterklap en kwaadsprekerij.

Als de hogere chakra’s niet goed ontwikkeld zijn, zit je ‘in je kop’. Je praat rationeel, maar zonder gevoel. Dat is niet zo verstandig als het soms lijkt. Teveel van dit chakra maakt je een drukke prater, waar omstanders alleen maar de blik op oneindig kunnen zetten omdat je je niet afstemt op hen. Het keelchakra gedijt op vrolijkheid: je opent het met mantrazingen, dansen en andere creatieve manieren om je spiritueel te uiten. Of zet eens wat mooie Gregoriaanse muziek op.

 

Zesde chakra

Ajna (आज्ञा, Ājñā): het derde-oogchakra
Ajna bevindt zich op het voorhoofd en wordt ook wel het derde-oogchakra, het innerlijk oog of het commandocentrum genoemd. Dat is niet voor niets. Want dit innerlijk oog wijst meteen het belangrijkste kenmerk aan. Dit is het chakra van het inzicht.

De Ajna (derde oogchakra) zorgt als geestelijk centrum voor oplettendheid en bewustzijn. Een belangrijk symbool voor het zesde chakra is Shakti Hakini, een androgyne godheid, die zowel het mannelijke als vrouwelijke aspect vertegenwoordigt (de dualiteit wordt overstegen).

Er zijn maar weinig mensen die een volledig geopend derde oog hebben aangezien dit altijd met een hoge graad van bewustzijn gepaard gaat. Maar zelfs als het derde oog gedeeltelijk geopend is kan het toch harmonieus functioneren, wat blijkt uit een helder verstand en geestelijke bezigheden. Je bewustzijn is een spiegel voor het Goddelijk Zijn. Je bent Meester over je geest.

In het Sanskriet heet dit chakra “anja”, hetgeen betekent: waarnemen, besturen, beleid. Het bevindt zich op het op het voorhoofd, iets boven het midden tussen de twee wenkbrauwen. De achterkant van dit chakra bevindt zich op het achterhoofd, juist onder de schedelrand. Het is het gebied van bewuste waarneming, je bewust worden van het bestaan.

Het Ajna-chakra (ook wel derde oog-chakra genoemd) verzorgt de verbinding met de geestelijke wereld en opent de poorten naar intuïtieve kennis en verwijst naar een werkelijkheid die tevoorschijn komt zodra het dualistisch waarnemen van de wereld overstegen wordt en de gedachten tot rust komen. Omdat het voorhoofdchakra de werking van alle endocriene klieren beïnvloedt, is het essentieel voor de gezondheid.

Voor een juist evenwicht in dit levensgebied is een evenwichtige aandacht tussen binnenwereld en buitenwereld, onze omgeving, ligt bij dit chakra vooral aan de voorkant, het voorhoofd. Hiermee nemen we actief werkelijkheid waar, zijn we gefocust op de buitenwereld. Als dit erg sterk is ontwikkeld zien we de priemende ogen die niets willen missen. De binnenwereld is te vinden op ons achterhoofd, die de aandacht juist naar binnen richt (reflectie). Onwillekeurig leggen we de beide handen wel achteroverleunend om even bij onszelf te komen.

 

Zevende chakra

Sahasrara (सहस्रार, Sahasrāra): het kruinchakra
Sahasrara bevindt zich boven het hoofd. Het kruinchakra is het einde van de reis langs de chakra’s: de kroon op het werk. De duizendbladige lotus verwijst naar de oneindigheid, naar de eeuwige oerklank OM, naar de verlichting die ons optilt boven de wereld van tijd en plaats. Hier is het Niets verbonden met het Al. Ware verlichting is vol en leeg tegelijk en niet in woorden te vangen. In dit HeelAl voorbij de woorden hoort de kleur paars. Paars is het einde van de regenboog, verdere kleuren kunnen we niet zien. Ook goud (de koninklijke kleur) en wit (waar alle kleuren uit voortkomen en weer samenkomen) passen bij dit chakra.

De Sahasrara (kruinchakra) hangt samen met spiritualiteit en verlichting. Dit zevende chakra heeft te maken met het streven naar hogere bewustzijnstoestanden. Een geopend zevende chakra veroorzaakt een gevoel van diepe vrede en harmonie, voorbij de dualiteit. Dit leidt tot ervaringen van totaal geluk en brengt de verbinding tot stand met een werkelijkheid die voorbij het denken ligt. De energie van dit chakra kan er toe leiden dat men de Mahatma, ‘de grote ziel’, bereikt.

Verlichting is niet voor iedereen elke dag weggelegd, maar ook in de wereld van tijd en ruimte doet het kruinchakra zijn werk. Een open kruinchakra verheft je boven de verschillen. Gelijkmoedigheid is hier het kernwoord. Je bent geen slaaf van je hartstochten en angsten. Vreugde en verdriet vallen van je af omdat je innerlijke rust onverstoorbaar is.

Zelfverwerkelijking (zonnevlecht) maakt plaats voor zelfrealisatie en het besef dat je het grotere geheel dient als je anderen helpt. Waarom trots zijn op je talenten die immers geschenken van de Bron zijn om je werk op aarde te doen? Zonder dit besef verval je in een schaduwkant van dit chakra, zwarte magie. Dan gebruik je de kosmische krachten die via je kruin in je wezen stromen en je talenten niet voor het grotere geheel, maar voor je eigen lagere lusten.

Als je kruinchakra slecht ontwikkeld is, is de ‘Poort van Brahman’ dicht en kan de kosmische energie je niet bereiken. Lusteloosheid en gebrek aan energie en vertrouwen in het Hogere is het gevolg. Openzetten dus, door te mediteren en bewust spiritualiteit in je leven binnen te laten!

 

Met dank aan en verwijzing naar: de Yoga Wijzer (Yogawijzer.nl) en charaenaan-insight.nl